Door Redactie De architecten van A2o en OMGEVING hebben samen de ontwerpwedstrijd gewonnen voor het nieuwe crematorium Pontes Antwerpen. Niet alleen voor het gebouw maar ook voor het omliggende landschap aan de rand van de begraafplaats Schoonselhof in Wilrijk.
Het ontwerp omvat de bouw van een volledig nieuw crematorium dat zich helemaal zal integreren in een omgeving van groen en natuur. De omgeving rond het gebouw zal als parkbegraafplaats worden ingericht. Dit moet de biodiversiteit versterken en de omgeving meer klimaatbestendig maken.
Wanneer we het nieuwe ontwerp bekijken zien we een gebouw dat het ceremoniële op zich zal nemen met de aula’s en toegang voor de begrafenisondernemers. Het gebouw met de koffieruimten zal op een andere plek midden in het groen gebouwd worden.
Het huidige gebouw van het crematorium te Antwerpen is de laatste 40 jaar intensief gebruikt en is dringend aan vernieuwing toe. Met de vernieuwing van het Pontes Moretus-project wil het ontwerpteam naar eigen zeggen de ceremonie weer in onze culturele traditie verankeren, ze deel laten uitmaken van ons leven…kortom een ‘levend crematorium’ creëren.
“Met de bouw van een nieuw crematorium doet zich de kans voor om het project beter te integreren met de begraafplaats en ook om het project klimaatadaptief te maken en de biodiversiteit te vergroten. We krijgen de kans om het park op een belangrijk scharnierpunt te herstellen. Dit zal enerzijds gebeuren door de structuur van het park verder te zetten en anderzijds door voort te bouwen op het DNA van de plek.” vertelt men bij a2o
Het landschap staat centraal
Het ontwerp bouwt voort op een klimaatbestendig watersysteem, afgestemd op de huidige natuurlijke structuren van de begraafplaats Schoonselhof. De biodiversiteit van het waterrijke landschap, gekenmerkt door seringen, moerasbloemen, pijlkruid en helmbloem, krijgt op deze manier maximaal de ruimte en fungeert tegelijkertijd als infiltratiezone voor interne en omliggende gebieden.
Het nieuwe gebouw als een drijvend schip
Het nieuwe ceremoniegebouw wordt als een drijvend bakstenen schip in het landschap geplaatst. Het gebouw is laag en de natuur zal het zicht bepalen. Binnenin het volume schuift het landschap de ruimte in. Ingekaderd, als een tableau vivante. Ceremoniezalen zijn verbonden met patio’s, zodat het afscheid zowel ‘in’ als ‘uit’ de structuur kan plaatsvinden. De structuur is gemaakt van natuurlijke materialen die licht en geluid temperen. De kleuren en texturen van de houten wanden, de ruwe bekistingszuilen, de Maaskeien in de gepolijste betonvloer creëren een ingetogen en warme omgeving.
Levend crematorium
“Met de renovatie van het crematorium op Schoonselhof willen we ons pleidooi voor een levend crematorium voortzetten. Architectuur biedt altijd een antwoord op maatschappelijke conventies, hetzij door ze te volgen, hetzij door ze uit te dagen. Ook de architectuur van de dood (begraafplaatsen, graven, crematoria…) is altijd een afspiegeling geweest van heersende ideeën over sterven en dood. Wij zijn ons nu nog meer bewust van de dynamiek die achter deze heersende opvattingen schuilgaat en ontwikkelen onze visie hierop graag verder in de context van het Schoonselhof, waar deze visie kan rijpen in een andere landschappelijke, stedelijke en sociale context”, besluit het ontwerpteam.
bron: eigen redactie, architectura.be, a2o-architecten.be, omgeving.be
